Sejmik Województwa Podkarpackiego

 

Radni wojewódzcy spotkali się 29 stycznia 2024 r. na pierwszych w tym roku obradach Sejmiku Województwa Podkarpackiego. Wśród spraw, którymi się zajmowali były między innymi zmiany w budżecie czy podsumowanie działań związanych z obchodami Roku Ulmów na Podkarpaciu. Radni podjęli również uchwały o uhonorowaniu trzech osób odznaką: „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego” oraz stanowisko w sprawie tworzenia parków narodowych, które podejmuje trudny temat wstrzymania wycinki drzew. Był też czas na tradycyjne spotkanie opłatkowe i złożenie sobie życzeń. A najwięcej czasu poświęcono wycince drzew i stanowisku, które zostało w tej kwestii przyjęte.

W styczniowej sesji udział wzięli podkarpaccy parlamentarzyści: Maria Kurowska, Teresa Pamuła i Kazimierz Gołojuch. Obecny był również metropolita przemyski abp Adam Szal oraz ks. postulator Witold Burda. W sesji wzięli także udział samorządowcy m.in. z Markowej, Birczy i Czarnej. Wójtowi Czarnej towarzyszyli pracownicy Ośrodka Garncarstwa z Medyni Głogowskiej, prezentujący swoje wyroby oraz dzieci z zespołu „Medynka.

Na początku sesji, wójt Czarnej, Edward Dobrzański, przybliżył sukcesy ośrodka garncarskiego w Medyni Głogowskiej. Największym było wpisanie przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w październiku ubiegłego roku, garncarstwa z Medyni, Zalesia i Pogwizdowa na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Wójt Czarnej nie krył dumy z tego faktu, mówiąc, że udało się na terenie gminy stworzyć prawdziwe „garncarskie zagłębie” i połączyć przeszłość z teraźniejszością oraz dać impuls do rozwoju lokalnej społeczności. Najważniejszym miejscem, jest Ośrodek Garncarski w Medyni Głogowskiej.Ta wciąż żywa tradycja zapewnia mieszkańcom poczucie jedności i wspólnej tożsamości. A co dla nas niezwykle ważne, daje nam poczucie życia w dobrym miejscu – mówił wójt Dobrzański.

Edward Dobrzański dziękował władzom samorządu województwa za wsparcie w wielu różnych przedsięwzięciach oraz inwestycjach, dzięki którym gmina się rozwija. Wśród pierwszych punktów obrad znalazło się podsumowanie działań samorządu województwa, które zostały zrealizowane w 2023 roku w ramach obchodów Roku Rodziny Ulmów na Podkarpaciu. W krótkiej prezentacji przybliżył je marszałek Władysław Ortyl, który wymienił wszystkie zrealizowane projekty, a było ich naprawdę sporo, gdyż były to m.in. koncerty, wystawy, konkursy, filmy, objazdy dla dziennikarzy, widowisko muzyczne oraz wiele innych.

Bardzo dziękuję wszystkim, którzy przy tych wydarzeniach brali udział i w jakimkolwiek stopniu przyczynili się do tego, że mogliśmy to zorganizować sprawnie. Myślę, że wiele z tych wydarzeń, albo będzie powtarzanych, albo pozostanie w naszej pamięci – powiedział marszałek Ortyl.

Przy tej okazji marszałek przypomniał, że 24 marca przypada 80. rocznica mordu na Rodzinie Ulmów, a rok 2024 został w całym kraju ogłoszony przez sejm Rokiem Rodziny Ulmów, zaś samorząd województwa rozpoczął starania o ustanowienie Rodziny Ulmów patronami województwa podkarpackiego.

Metropolita przemyski arcybiskup Adam Szal dziękował marszałkowi i całemu zarządowi za wsparcie w przygotowaniach do beatyfikacji Rodziny Ulmów, która przebiegła bardzo sprawnie i była wielkim przeżyciem dla setek wiernych.

Dziękuję serdecznie za wsparcie różnego rodzaju. I to medialne, bardzo ważne, bo sprawa Rodziny Ulmów „rozeszła się” po całym świecie, ale także za to moralne, prestiżowe i oczywiście materialne, które miało bardzo różny wymiar – mówił arcybiskup Szal.

Głos zabrał również obecny na sesji ks. postulator Witold Burda. - Oni kryją w sobie tak wiele wymiarów, rzeczy, których możemy się od nich uczyć: wartości, postaw, którym byli wierni, których byli świadkami, które pielęgnowali w swoim życiu – powiedział ks. Witold Burda.

Po tej części radni wysłuchali w auli przed salą audytoryjną koncertu kolęd w wykonaniu zespołu Medynka z Medyni Głogowskiej oraz złożyli sobie życzenia, dzieląc się opłatkiem. Po przerwie radni rozpoczęli obrady od informacji dotyczącej konsekwencji wydania 8 stycznia 2024 r. przez Ministra Klimatu i Środowiska polecenia wstrzymującego pozyskiwanie drewna w lasach znajdujących się w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe na terenie województwa podkarpackiego. Informację tę, przygotowaną przez zarząd województwa na wniosek Komisji Głównej, przedstawił marszałek Władysław Ortyl, który podkreślił, że 50 procent obszaru Podkarpacia objętych jest różnymi formami ochrony. Marszałek powiedział, że ta decyzja ma bardzo duży, negatywny wpływ na lokalną gospodarkę i nie powinna być podjęta tak gwałtownie, tylko w drodze dłuższego procesu poprzedzonego konsultacjami społecznymi.

W informacji, którą otrzymali radni, marszałek przedstawił, że w województwie podkarpackim wśród obszarów objętych zakazem są okolice Iwonicza Zdroju i Rymanowa, fragment Bieszczad oraz okolice Birczy. Na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie polecenie dotyczy 8 nadleśnictw. Obostrzeniami objęto łącznie 18 784,58 ha, co stanowi ok 5 % powierzchni ogólnej RDLP w Krośnie. Marszałek podkreślał, że decyzja ministerstwa spowoduje problemy na lokalnym rynku pracy, gdyż firmy działające w branży drzewnej zostały nagle postawione przed tym faktem, a mają przecież zaplanowane umowy, których nie będą mogły teraz zrealizować.

Przedsiębiorca nie planuje z dnia na dzień tylko planuje z wyprzedzeniem, co najmniej rocznym, czy minimum półrocznym – mówił marszałek, dodając, że gospodarka leśna zajmuje w naszym województwie 7%, zaś jeżeli chodzi o pozyskiwanie drewna to jest to 12%.

Do tych kwestii odniósł się także wicemarszałek Piotr Pilch:

Tak nie można robić, zaskakiwać tego typu decyzjami mieszkańców, nie można ich pozbawić z dnia na dzień źródeł dochodu, to jest dla nas oczywiste – mówił wicemarszałek Pilch, podkreślając, że konieczny jest w tej sprawie dialog społeczny.

Na sesji wicemarszałek Piotr Pilch - po zaprezentowaniu przez marszałka Ortyla informacji w tym temacie - przeczytał projekt stanowiska w tej sprawie. Znalazło się w nim m.in. sformułowanie, że „Radni Województwa Podkarpackiego wyrażają zdecydowany sprzeciw wobec sposobu i formy wprowadzenia ograniczeń w funkcjonowaniu gospodarki leśnej na terenie powiatów bieszczadzkiego, leskiego i przemyskiego”.

Jak padło w stanowisku, decyzja Ministerstwa Klimatu i Ochrony Środowiska o ograniczeniu wycinki, tylko w Nadleśnictwie Bircza pozbawiła pracy ok. 400 osób pracujących przy pozyskaniu i przetwórstwie drewna. W stanowisku dużo miejsca zostało poświęcone tworzeniu form ochrony o najwyższym rygorze. „Proces ten – jak czytamy w stanowisku – powinien być prowadzony w szerokich konsultacjach z lokalną społecznością, samorządami i Lasami Państwowymi i organizacjami ekologicznymi”. Dodane zostało, że radni województwa sprzeciwiają się kierunkom zmian legislacyjnych eliminujących udział samorządów w procesie tworzenia form ochrony przyrody.

Na koniec znalazł się zapis o tym, że decyzja ministerstwa została wydana w trybie natychmiastowym przy zignorowaniu szeregu aktów prawnych. „Dlatego też wzywamy Minister Klimatu i Środowiska o wycofanie się z tej decyzji i rozpoczęcie dialogu ze wszystkimi zainteresowanymi środowiskami, ze szczególnym uwzględnieniem dotychczas zignorowanych społeczności lokalnych.”

Temat wstrzymanej wycinki drzew wywołał bardzo długą dyskusję, w której głos zabrali radni, parlamentarzyści i zaproszeni goście, a wśród nich był m.in.: Marek Bajda, przewodniczący Rady Powiatu Bieszczadzkiego, który podkreślał znaczenie gospodarki leśnej dla całego regionu, zwłaszcza słabych ośrodkach wiejskich:

Odwołuję się do pamiętania o gospodarce, bo ona nas chroni przed wyludnieniem i zabezpiecza nam przyszłość – mówił Marek Bajda.

O niekorzystnych efektach wprowadzonego przez ministerstwo zakazu mówiły posłanki: Maria Kurowska i Teresa Pamuła:

Bądźmy mądrzy, my tu na Podkarpaciu jesteśmy wzorem zdrowego, rozsądkowego myślenia –apelowała w debacie poseł Maria Kurowska.

 Bircza, Stuposiany, Dukla, inne nadleśnictwa, tam mieszkają ludzie, tam żyją z lasu – podkreślała z kolei poseł Teresa Pamuła.

Radny Piotr Tomański podkreślał, że stoi po stronie przedsiębiorców a decyzja o wycince jest czasowa i była konieczna ze względu na masową wycinkę drzew:

Ta decyzja jest do czerwca 2024 roku, miejmy nadzieję, że po rozmowach, po dyskusji, będzie to ewaluowało w kierunku takim, żeby rozsądek zwyciężył – powiedział Piotr Tomański.

Radny Jacek Magdoń apelował w swoim wystąpieniu o szacunek dla leśników, którzy mieli w przeszłości wielki wkład w odbudowę naszego kraju i stale zwiększają zalesienie terenów, działając tym samym na rzecz obecnego rozwoju gospodarczego:

Leśnicy więcej sadzą lasów niż pozyskują drewna i to jest jeden z najlepszych modelów gospodarki leśnej na świecie – mówił radny Magdoń.

Radny Czesław Łączak apelował do wszystkich radnych, aby przyjęli to stanowisko i wspólnie odwrócili ten szkodliwy dla województwa podkarpackiego trend. Maria Fajger w kontekście wstrzymanej wycinki mówiła z kolei o zrównoważonym rozwoju:

Decyzja pani minister poszła wbrew zapisom Ustawy o ochronie środowiska w zakresie zrównoważonego rozwoju – stwierdziła Maria Fajger.

Głos w debacie zabrali również członkowie zarządu – Stanisław Kruczek oraz Anna Huk.

Ta błędna decyzja pani minister, wydana na zasadzie „widzimisię”, uderza w województwo podkarpackie, uderza w jego gospodarkę i powinna być w trybie natychmiastowym na stałe wycofana – powiedziała Anna Huk.

Jan Tarapata podkreślił z kolei, że dyskusja na takie tematy jest bardzo potrzebna:

My jako PSL jesteśmy za człowiekiem, żeby on był poszanowany i żeby mógł tę działalność gospodarczą prowadzić, robić to, co potrafi i to jest niezwykle ważne – powiedział Jan Tarapata.

Głos zabrali również przedsiębiorcy obecni na sesji, między innymi Norbert Różycki:

Sytuacja jest niezwykle dramatyczna, ja, moja rodzina, panowie z Zakładu Usług Drzewnych, jest nas tylko garstka, jest nas tylko część z tych, których to dotknęło, zostaliśmy z dnia na dzień wygonieni z lasu i zostawieni z kredytami, bez możliwości zarobkowania – przedstawiał dramatyczną sytuację przedsiębiorców Norbert Różycki.

O trudnej sytuacji w gminie Bircza mówił burmistrz Grzegorz Gągola:

Około 50 do 60 osób z dnia na dzień straciło pracę, zostało pozbawionych jedynego źródła dochodu – informował burmistrz, dodając, że nowe decyzje ministerstwa są jak „wylanie dziecka z kąpielą”.

Głos w debacie zabrała także Grażyna Zagrobelna, była dyrektor RDLP w Krośnie, która apelowała:

Siądźmy, dyskutujmy, rozmawiajmy – mówiła.

My tutaj naprawdę w tym województwie o przyrodę dbamy i dobrze, żeby to wiedzieli ci, którzy sprawują teraz władzę – zakończył debatę przewodniczący sejmiku Jerzy Borcz, dziękując leśnikom, przedsiębiorcom i samorządowcom oraz radnym za owocną debatę.

Ostatecznie za przyjęciem stanowiska głosowało 26 radnych, pięciu wstrzymało się od głosu, jeden z obecnych radnych nie zagłosował. Nikt nie był przeciw przyjęciu stanowiska.

Zmiany w budżecie województwa, o których zdecydowali radni, dotyczyły zarówno dochodów, wydatków, deficytu budżetu jak i przychodów. W zakresie dochodów nastąpiło zwiększenie planu o 12,9 mln złotych. To przede wszystkim skutek środków pochodzących z budżetu UE o kwotę 12,3 mln złotych, na realizację dwóch projektów: „Przebudowę i rozbudowę drogi wojewódzkiej Nr 877 na odcinku Dylągówka – Szklary” w ramach programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Podkarpacia 2021-2027 za ponad 10 mln złotych, a także na powstanie „Branżowego Centrum Umiejętności (BCU) w dziedzinie pomocy społecznej” w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności za ponad 2 mln złotych.

W zakresie wydatków radni podjęli decyzję o zwiększeniu planu wydatków o łączną kwotę ponad 56,6 mln złotych. To zwiększenie wynika m.in. z realizacji przede wszystkim inwestycji drogowych ujętych lub wprowadzanych do Wieloletniej Prognozie Finansowej na ponad 40 mln złotych oraz inwestycji z zakresu ochrony zdrowia na ponad 9 mln złotych. W zakresie deficytu – na skutek wprowadzanych zmian, został on zwiększony o kwotę ponad 43 mln złotych. A w zakresie przychodów radni podjęli decyzję o zwiększeniu przychodów na finansowanie deficytu o kwotę ponad 43 mln złotych, ze środków, które pozostały na rachunkach bankowych po zakończeniu roku budżetowego 2023.

Radni wyrazili również zgodę na dokonanie zamiany nieruchomości położonych w Przemyślu , pomiędzy samorządem województwa a Gminą Miejską Przemyśl. Samorząd województwa przejmie od władz Przemyśla budynek przy ul. Rynek 11, na potrzeby Galerii Sztuki Współczesnej. W zamian przekaże na rzecz miasta nieruchomość położoną w Przemyślu przy ul. Łukasińskiego 12.

Nieruchomość należąca do województwa podkarpackiego to budynek z okresu międzywojennego, który od kilku lat jest nieużytkowany i wymaga gruntownego remontu. W 2014 roku została decyzją Sejmiku Województwa Podkarpackiego przeznaczona do sprzedaży w trybie przetargu. Przeprowadzono 11 przetargów, które nie doprowadziły do sprzedaży nieruchomości. Z kolei nabycie kamienicy przy ul. Rynek 11 w Przemyślu, a docelowo przekazanie jej w użytkowanie wieczyste Galerii Sztuki Współczesnej w Przemyślu znacznie poprawi warunki funkcjonowania tej jednostki, co ma szczególne znaczenie w kontekście planowanego rozszerzenia działalności instytucji i utworzenia Podkarpackiego Centrum Sztuki Współczesnej w Przemyślu.

Podjęta została także uchwała w sprawie zamiaru likwidacji Medyczno-Społecznego Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Mielcu. Nie oznacza to jednak zakończenia kształcenia w Mielcu. Nowa placówka będzie miała nową formułę organizacyjną.

Podczas styczniowej sesji radni podjęli również kilka uchwał w sprawie przeniesienia niewykorzystanych przez podkarpackie samorządy dotacji z budżetu województwa w 2023 roku na rok 2024. Wśród podjętych decyzji była również ta dotycząca odwołania skarbnika województwa, pani Janiny Jastrząb, w związku z jej zamiarem przejścia na emeryturę.

Radni podjęli także decyzję, aby uhonorować trzy osoby odznaką: „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego”: Tadeusza Lutaka oraz pośmiertnie śp. Marka Tenerowicza i śp. Andrzeja Lubomirskiego.

Tadeusz Lutak ps. „Pancerz” urodził się w Żarnowej koło Strzyżowa. W roku 1939 r., jako żołnierz wojsk pancernych, brał udział w kampanii wrześniowej. Służył pod rozkazami gen. Maczka. Wzięty do niewoli w okolicach Starego Dzikowa, uciekł z transportu i powrócił do domu. Od 1940 r. działał w konspiracji w Związku Walki Zbrojnej, zdobywając cenne informacje wywiadowcze. Należał do organizacji wywiadowczo-dywersyjnej krypt. „Ruch”, która podlegała inspektorowi rzeszowskiemu AK Łukaszowi Cieplińskiemu. Tadeusz Lutak od wielu lat angażuje się w edukację historyczną, współpracując z Instytutem Pamięci Narodowej. W lipcu 2023 roku został odznaczony medalem Pro Bono Poloniae – przyznawanym przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Za swoje zasługi był też odznaczony: czterokrotnie Medalem Wojska (1948); Medalem Zwycięstwa i Wolności (1968); Krzyżem Partyzanckim (1973); Krzyżem Armii Krajowej (1981); Medalem „Za Udział w Wojnie Obronnej 1939” (1982); KK OOP (1987); Medalem za Długoletnie Pożycie Małżeńskie (1993); Krzyżem Armii Krajowej (1998); Nagrodą Honorową IPN Świadek Historii (2019). W marcu 2023 r. por. Tadeusz Lutak został awansowany na stopień kapitana przez Ministra Obrony Narodowej.

Śp. Andrzej Lubomirski był drugim i ostatnim ordynatem przeworskim. Podobnie jak jego przodkowie był aktywny w wielu dziedzinach życia politycznego, społecznego, kulturalnego, a także gospodarczego. Nie szczędził sił i środków na rozwój nauki, gromadzenie dzieł sztuki, działalność społeczną i charytatywną. Dbał nie tylko o swoje gniazdo rodowe - Przeworsk, powiększając majątek i usprawniając system zarządzania Ordynacją Przeworską, ale także angażował się w sprawy powiatu i kraju. To Andrzej Lubomirski po utworzeniu powiatu przeworskiego w 1899 r. starał się usilnie o jego wyodrębnienie spod autonomicznej zależności powiatu łańcuckiego, co udało się mu zrealizować w 1929 r.

Andrzej Lubomirski utrzymywał Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Lwowie i wspierał wiele instytucji społecznych i towarzystw lokalnych. Był także m.in. posłem na Sejm Krajowy w Galicji - VII, VIII, IX, i X kadencji, a także posłem do austriackiej Rady Państwa w Wiedniu. Kres działalności Andrzeja Lubomirskiego przyniósł wybuch II wojny światowej oraz reforma rolna w 1944 r., po której majątek ordynacki rozparcelowano, a przeważająca część jego dorobku gospodarczego przestała istnieć. Książe opuścił Przeworsk w lipcu 1944 roku, by latem 1952 r. znaleźć się w Jacarezihno w Brazylii, u swojej bratanicy Cecylii Lubomirskiej de Burbon. Andrzej Lubomirski zmarł 22 listopada 1953 r. w Jacarezinho.

W 70. rocznicę śmierci szczątki ostatniego Ordynata Przeworskiego zostały sprowadzone do Polski. Jego szczątki spoczęły w kryptach Lubomirskich pod kaplicą Bożego Grobu w Bazylice w Przeworsku, gdzie pochowany jest Henryk Lubomirski – twórca Ossolineum i Ordynacji Przeworskiej, dziadek Księcia Andrzeja.

Śp. Marek Tenerowicz urodził się 12 kwietnia 1948 r. w Krośnie. Po ukończeniu szkoły podstawowej rozpoczął naukę w Lotniczych Zakładach Naukowych we Wrocławiu. W 1969 roku zdał egzamin do Wojskowej Akademii Technicznej (WAT) na kierunku Budowa i Eksploatacja Samolotów. Z powodów politycznych zmuszony do opuszczenia WAT powrócił do Krosna, podejmując naukę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie, po ukończeniu której rozpoczął pracę w Technikum Górnictwa Naftowego Ministerstwa Górnictwa i Energetyki w Krośnie. W Zespole Szkół Naftowo-Gazowniczych im. Ignacego Łukasiewicza w Krośnie pracował do 1998 r., do przejścia na emeryturę. W okresie pracy w szkole ukończył studia na Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej, uzyskując tytuł inżyniera mechanika. Jego praca dyplomowa uzyskała 2 patenty. Jako nauczyciel społecznie angażował się w organizację zajęć sportowych dla młodzieży, był również długoletnim działaczem Związku Harcerstwa Polskiego.

Od 1981 roku, od wprowadzenia stanu wojennego był aktywnie zaangażowany w działalność Solidarności nauczycieli oraz opozycyjną. Widnieje w katalogu IPN, jako „osoba rozpracowana” za działania na rzecz kraju. W późniejszych latach przez trzy kadencje był radnym Krosna. Angażował się w sprawy lokalnej społeczności m.in. w budowę kościoła pw. Miłosierdzia Bożego w Krośnie. Przewodniczył Społecznemu Komitetowi Pamięci białobrzeżan, poległych oraz ofiar I wojny światowej. Od roku 2018 był Członkiem Zarządu Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta w Krośnie. Do ostatniej chwili życia oddany działalności społecznej, patriotycznej oraz katolickiej.

Pasjonat lotnictwa, zapisał się również jako współtwórca skwerku pamięci lotników II wojny światowej i pobytu św. Jana Pawła II na lotnisku w 1997 r. Wraz z inż. Kazimierzem Jarząbem skonstruował oraz wykonał kilka amatorskich samolotów. Uczestniczył także w budowie samolotu ULM JK-01 Elf. Zmarł 8 lutego 2023 r.

Więcej zdjęć: https://www.facebook.com/sesjastyczniowasejmiku

Tekst: Monika Konopka, fot. Anna Magda/Biuro prasowe UMWP

 

---