Autor tekstu: Szymon Świętoniowski, Kancelaria Sejmiku UMWP

Autor zdjęć: Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego

W dniu 28 listopada 2024 r. odbyły się obrady Konwentu Przewodniczących Sejmików Województw RP, które odbyły się w Szczecinie, Przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego Jerzy Borcz wziął udział w ważnych dyskusjach dotyczących rozwoju regionów oraz współpracy samorządowej. Wydarzenie zorganizowane przez Samorząd Województwa Zachodniopomorskiego zgromadziło przewodniczących sejmików, radnych oraz dyrektorów kancelarii sejmików z całej Polski. W debatach w Szczecinie wzięli również udział Marszałek Województwa Podkarpackiego Władysław Ortyl oraz Ewa Draus, radna województwa.

Jednym z kluczowych punktów Konwentu Przewodniczących Sejmików Województw RP była prezentacja raportu pt. „Unia równości – Między założeniami a rzeczywistością”, przygotowanego przez Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce. Dokument szczegółowo analizuje poziom realizacji zasad równości i ochrony praw człowieka w różnych obszarach życia społecznego oraz funkcjonowania instytucji publicznych, w tym samorządów.

Eksperci wskazali, że chociaż idea równości jest powszechnie uznawana, jej praktyczne wdrażanie wciąż napotyka liczne bariery. Podkreślono znaczenie dobrych praktyk w działalności samorządowej, które mogą wspierać budowanie bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego społeczeństwa. Dyskusja nad raportem uwypukliła rolę samorządów jako instytucji, które mogą wyznaczać standardy w zakresie promowania równości. Uczestnicy Konwentu zgodzili się, że wdrażanie unijnych rekomendacji w tej dziedzinie nie tylko wzmacnia pozycję samorządów, ale także przyczynia się do budowy bardziej spójnych i otwartych społeczności lokalnych. Raport stał się inspiracją do dalszych działań na rzecz integracji zasad równości w codziennym funkcjonowaniu polskich regionów.

Główne tematy dyskusji na Konwencie Przewodniczących Sejmików Województw RP

Podczas Konwentu Przewodniczących Sejmików Województw RP w Szczecinie omówiono zagadnienia związane z funkcjonowaniem samorządów wojewódzkich. Oto szczegółowe omówienie poruszanych tematów:

1. Decentralizacja uprawnień i finansów publicznych - jednym z głównych tematów była potrzeba dalszej decentralizacji kompetencji i środków finansowych na rzecz samorządów wojewódzkich. Dyskutowano o tym, jak przekazanie większej odpowiedzialności za zarządzanie budżetami i inwestycjami może przyspieszyć rozwój regionów. Podkreślono, że decentralizacja nie tylko umożliwia bardziej efektywne wydatkowanie środków publicznych, ale także pozwala samorządom na lepsze dostosowanie działań do lokalnych potrzeb. Wskazano jednak na konieczność wprowadzenia jasnych ram prawnych, które zagwarantują równowagę między zwiększeniem uprawnień a odpowiedzialnością samorządów.

2. Efektywne zarządzanie środkami finansowymi - zgodnie z zasadą pomocniczości, regiony powinny być w stanie decydować o przeznaczeniu środków finansowych w sposób najlepiej odpowiadający lokalnym wyzwaniom. Dyskusje dotyczyły m.in. kwestii lepszego wykorzystania funduszy unijnych oraz zarządzania inwestycjami strategicznymi, takimi jak infrastruktura transportowa czy energetyczna. Omówiono także problemy związane z ograniczeniami finansowymi wynikającymi z rosnących kosztów, np. inflacji, oraz potrzebę wdrażania długoterminowych prognoz i planów finansowych.

3. Inicjowanie i opiniowanie projektów aktów prawnych - jednym z priorytetów samorządów wojewódzkich jest aktywne uczestnictwo w tworzeniu prawa, które wpływa na ich funkcjonowanie. Podczas Konwentu rozmawiano o tym, jak samorządy mogą skuteczniej opiniować rządowe projekty ustaw oraz inicjować własne propozycje zmian legislacyjnych. Szczególną uwagę poświęcono konieczności uproszczenia przepisów dotyczących realizacji inwestycji, ochrony środowiska oraz współpracy międzysektorowej, co ma kluczowe znaczenie dla sprawnego zarządzania regionami.

4. Nowoczesne rozwiązania prawne: zdalne obrady komisji sejmików - rozwój technologii oraz doświadczenia związane z pandemią COVID-19 wskazały na potrzebę dostosowania prawodawstwa do nowoczesnych narzędzi komunikacji. Na Konwencie przedstawiono propozycje zmian legislacyjnych umożliwiających organizację posiedzeń komisji sejmików wojewódzkich w formie zdalnej. Dyskusja skupiła się na korzyściach wynikających z takich rozwiązań, takich jak oszczędność czasu, większa elastyczność i dostępność, ale poruszono również wyzwania związane z bezpieczeństwem danych i zapewnieniem transparentności obrad.
5. Równość i prawa człowieka - jednym z najważniejszych paneli było omówienie wyników raportu „Unia równości – Między założeniami a rzeczywistością”. Eksperci wskazali na potrzebę wdrażania zasad równości i poszanowania praw człowieka w politykach samorządowych. Dyskusja dotyczyła sposobów promowania równości płci, przeciwdziałania dyskryminacji oraz integracji społecznej w regionach. Podkreślono rolę edukacji i współpracy między różnymi grupami społecznymi w budowaniu sprawiedliwych społeczności.
6. Ochrona sygnalistów w samorządach - wprowadzenie w życie ustawy o ochronie sygnalistów w czerwcu 2024 roku oznacza nowe obowiązki dla samorządów. Podczas Konwentu eksperci przedstawili praktyczne rozwiązania dotyczące przyjmowania zgłoszeń od osób sygnalizujących nieprawidłowości oraz ochrony ich praw. Omówiono także wyzwania, jakie mogą pojawić się w trakcie wdrażania przepisów, takie jak potrzeba szkolenia pracowników oraz zapewnienie odpowiednich procedur zgłaszania i weryfikacji incydentów.